Deniz Akvaryumu Canlı Kaya ve Mercan

Milyonlarca balık türüne ev sahipliği yapan Ekvator yakınlarındaki denizler, ayrıca inanılmaz sayıda omurgasız canlılara da yaşam alanıdır. Bu alanlarda yaşayan canlılar, akvaryum meraklılarına ilham kaynağıdır. Deniz akvaryumu kurarken bazı temel bilgileri ve ihtiyaçları birlikte inceleyelim.

Canlı kaya nedir ?

Mercanların, canlı organizmalarının, deniz bitkileri, küçük yumuşakça, algler gibi mikro ve makro yaşam formlarını içinde veya üzerinde barındıran kaya türü olup, deniz akvaryumunda olmazsa olmazdır. Sebebi ise ekolojik dengenin sağlanmasında hiç bir teknolojik alet ile gerçekleşmeyen azot döngüsünü tek başına sağlayabilir. Düşük ölçekli sistemlerde bile filtrasyonda hayati öneme sahip olmanın yanı sıra, aynı zamanda canlı döngüsüne mineral ve besini desteği de sağlar.

Mikro gözenekli yapısı ile bakteriyel yerleşimi desteklemesicanlı kayanın en büyük özelliğidir. Bu kayaların yüzeylerinde aerobik, sirkülasyonun ve derin alanların çok az olduğu boşluklarda ve iç bölgelerde anaerobik yerleşim gerçekleşir.Yani bakteriler koloniler halinde işlevsel hale gelirler.

Canlı kayalar, deniz akvaryumunda sistemin en doğal filtrasyon malzemesi ve canlı sığınma alanıdır. Bildiğiniz üzere, canlı kayalar doğal ortam olan denizden çıkartılır. Bende denizden çıkartabilirim sorusu aklınıza geldiyse, kürleyip kürleyemeyeceğinizdir ve aynı zamanda canlı kayalar doğadan toplandığında doğaya da zarar vermiş olacağınızı da düşünmenizde fayda vardır.

Deniz akvaryumunda canlı seçimi :

Balıklar, yumuşakçalar, mercanlar, karidesler ve diğer omurgasızlar eğer aynı akvaryumda olacaksa mutlaka balık sayısı mümkün olduğunca az tutulmalıdır. Çünkü balıklar, hem bazı mercanları, yumuşakçaları yiyebilen türler olduğundan sayısı önemlidir.

Mercan ve omurgasızlar

Mercanların bazılarının dokusunda zooaksantel denen yosunlar yaşar. Tüm gerekli besinleri zooaksantelden aldıkları için fotosentetik ( yani ışık döngüsü ile ) beslenirler, bu sebeple ayrıca besin verilmesi şart değildir.

Mercanlar, gerçekte birer hayvandır. Çoğu kişi kaya veya bitki zannettiği bu canlılar, deniz omurgasızlarından Anthozoa sınıfında yer almaktadır. Her bir birey mercana polip denmektedir. Mercan kolonileri , milyonlarca polipin bir araya gelmesinden oluşur. Mercan kolonileri, genellikle dal, çiçek, ağaç, beyin, geyik boynuzu, fil kulağı, mantar, tüp, ip, kaya gibi çok çeşitli şekillerde olabilmektedir. Mercanlar genellikle bu şekillere göre isimlendirilebilir; brain, mushroom gibi…

Genellikle mercanlar, sert mercan ve yumuşak mercan olarak sınıflanır. Yapısında kalkerli maddeler bulunan sert mercanlar,bir araya getirildiğinde mercan resifleri oluşturmuş olurlar. Yumuşak mercanlarda kalkerli madde bulunmaz. Küçük koloniler oluşturan bu mercanlar ise dış kısımlarındaki kalsiyum içeren küçük, iğne biçimindeki yapılardan sağlamlıklarını alırlar. Aslında çok basit bir vücut yapısı olan mercanlar çoğu kişi çok karmaşık olarak görürler. Silindir biçimindeki vücutlarında, uç kısımlarda dokunaç, alt kısımlarında ise zemin yüzeyine tutunmalarını sağlayan organlar bulunur. Ayrıca sinir ve kas sistemleri de basit olan bu canlılarda, ağızlar vücutlarının üst kısmındadır, gırtlakla doğrudan mideye bağlanırlar. Mercanlarda, omurgasız olduklarından iskeletsizlerdir. Salgılarından oluşan sert dış yapılarına iskelet denir. Sert bu yapı; kalsiyum, magnezyum, karbonat gibi maddelerin salgılanmasıyla oluşmaktadır ve gözle görülebilirler. Bunun yanında, polipler ise ancak mikroskop yardımıyla görülebilirler. Birbirinden bağımsızmış gibi görünen mercanlarda tek bir sindirim sistemi olur. Bu sebeple, kolonilerin tümü birbirine bağımlıdır. Mercanlar dokunaçlarını isteğe bağlı hareket ettirmektedir. Avlanma zamanlarında dokunaçlarını sürekli harekete ettirirler. Hatta, herhangi bir tehlike anında dokunaçlarını da iskeletin içine hızla çekebilirler.

Nasıl Beslenirler?

Besinlerini çeşitli yollardan elde eden mercanlar, genellikle avlarını nematosist olarak adlandırılan yakıcı hücreleri veya yapışkan bir madde salgılama özellikleri ile yakalarlar. Avlarını dokunaçlardaki bu yakıcı hücreler ile avladıklarında uyuştururlar. Sonra da avlarını, dokunaçları ile ağızlarına götürürler. Ağıza giren av önce gırtlağa, oradan da mideye gönderilir. Bu deniz yosunları, mercan poliplerinin üst deri (epidermis) dokusunun hemen altına sıra halinde yerleşir. Polipin içinde olmalarına karşın, ışık alabilirler ve bu sayede fotosentez yaparlar. Bu yosunlar, fotosentez için gereken karbonu, mercanların solunum sonucunda açığa çıkardığı karbondioksitten; azot ve fosfor gereksinimlerini de yine mercanların sindirim ürünü olan amonyaktan karşılar. Deniz yosunları, bu maddeleri kullanarak oksijen, karbonhidrat ve protein üretir. Bu ürünlerin büyük bir kısmını mercanlar, bir kısmını da kendileri tüketir. Mercanlar deniz yosunlarına güvenli bir yaşama ortamı, deniz yosunları da mercanlara sürekli besin sağlar. Karşılıklı yarar sağlanan bu ortak yaşam, besin olarak yoksul ancak berrak, temiz ve bol ışık alan okyanus sularında mercanların binlerce yıldır yaşamasını sağlıyor. Mercanlar, genel olarak gece beslendiği için dokunaçları gündüz kapalı, gece ise açıktır. Mercanların gece beslenmesindeki sebep, hayvansal tek hücrelilerin geceleri su yüzeyine doğru göç etmesidir. Bu hareketlenme, besinlerini yakalamalarını kolaylaştırır.

Nasıl Çoğalırlar?

Eşeyli ve eşeysiz olarak üreyebilen mercanlarda eşeysiz üreme, tomurcuklanma biçiminde gerçekleşir ve genellikle de yumuşak mercanlarda görülmektedir. Bu tomurcuklanmalar esnasında yeni bir polip, polipin ucundan tomurcuk biçiminde gelişmeye başlar. Buna yeni tomurcukların eklenmesiyle yeni koloniler oluşur. Her yeni gelen poliple eski polip ölür, ancak ölenler altta kalarak iskelet biçiminde koloniye destek olur. Eşeyli üremeyse, mercanların yumurtalarını ve spermlerini aynı zamanda suya bırakmasıyla gerçekleşir. Yumurtaların döllenmesiyle "planula" denilen larvalar oluşur. Larvalar bir süre suda yüzdükten sonra uygun bir mercan adası ya da kayaya kendilerini tutturur ve polip halinde gelişirler.

Keyifli hobi dileklerimizle…

Evcilal Pet Shop