Siyam Kedisi Özellikleri, Bakımı ve Beslenmesi

Siyam kedileri zarif görünümleri, zeki ve sosyal karakterleriyle dünyanın en tanınmış kedi ırklarından biridir. Bu rehberde, Siyam kedisini kökeninden bakımına, karakter özelliklerinden sıkça sorulan sorularına kadar kapsamlı bir şekilde ele alacağız. Bilgiler hem yeni kedi sahipleri hem de deneyimli kedi severler ve veterinerler için faydalı olacak şekilde derlenmiştir.

Siyam Kedisi Kökeni ve Tarihçesi

Siyam kedisinin anavatanı Güneydoğu Asya’daki Siyam Krallığı’dır (günümüz Tayland). Tarihsel kaynaklar, bu ırkın yüzyıllar önce eski Siyam’da ortaya çıktığını gösterir. Özellikle 14. yüzyıldan kalma Tamra Maew (Kedi Kitabı Şiirleri) adı verilen Thai el yazmalarında Siyam kedilerine dair betimlemelere rastlanmıştır​. Siyam kedileri yüzyıllar boyunca Thai kültüründe özel bir konuma sahip olmuştur. Antik dönemlerde Thai kraliyet ailesi tarafından çok değer görmüş, hatta tapınaklarda beslenerek kutsal kabul edilmişlerdir​. Efsanelere göre sarayları ve tapınakları koruduklarına ve ruhların bekçileri olduklarına inanılırdı. Bu nedenle tarihte uzun süre yalnızca asiller ve kraliyet mensupları tarafından bakılmışlardır​.

Batı dünyası Siyam kedisiyle ilk kez 19. yüzyıl sonunda tanışmıştır. 1870’lerde Siyam kralı, bir Siyam kedisini ABD başkanına hediye olarak göndermiş ve bu Amerika’daki ilk kayıtlı Siyam kedisi olmuştur​. Avrupa’da ise 1884 yılında Bangkok’taki İngiliz başkonsolos, Pho ve Mia adlı iki Siyam kedisini kız kardeşi Lilian Gould’a Britanya’ya hediye etmiştir​. Bu kediler büyük ilgi uyandırmış, Lilian Gould 1901 yılında Siyam Kedisi Kulübü’nün kurulmasına yardımcı olmuştur. 1871’de Londra’daki Crystal Palace gösterisinde sergilenen ilk Siyam kedileri başlangıçta tuhaf bulunup ilgi görmese de, birkaç on yıl içinde bu egzotik kedi ırkı Avrupa ve Amerika’da popülerlik kazanmıştır​.​

Siyam kedisi ismini köken aldığı Siyam coğrafyasından almıştır ve Thai dilinde “Wichien Maat” (aytaşı kedisi) adıyla bilinir​. Yüzlerce yıllık doğal bir ırk olduğundan, zaman içinde farklı coğrafyalara yayılırken başka ırkların gelişmesine de katkı sağlamıştır. Örneğin Himalayan, Balinese, Oriental Shorthair, Tonkinese gibi bazı kedi ırkları, Siyam kedilerinin genetik mirasıyla oluşmuştur​. 20. yüzyıl boyunca yetiştiriciler Siyam kedilerinin görünümünde bazı değişimler elde etmiştir. Geleneksel “Applehead” (elma kafa) olarak bilinen daha yuvarlak kafalı, iri yapılı Siyamlar zamanla yerini daha ince, üçgen kafalı modern Siyam tipine bırakmıştır. Günümüzde her iki tipe de rastlanabilir, ancak hepsi aynı asil kökenden gelir.

Siyam Kedisinin Fiziksel Özellikleri ve Görünümü

Siyam kedileri zarif ve kendine özgü görünümleriyle hemen tanınır. Orta boyutlarda bir ırktır; yetişkin dişiler genelde 3,5 – 5,5 kg, erkekler 4,5 – 7 kg ağırlığındadır​. Vücutları ince ama kaslıdır, bacakları uzun ve incedir. Omuz yükseklikleri yaklaşık 30 cm civarındadır​. Vücudunun genel hatları zarif bir üçgeni andırır: ince bir boyun üzerinde üçgen şekilli bir kafa, büyük ve geniş tabanlı kulaklar, uzun bir kuyruk ve narin oval patilerle dengeli bir yapı gösterir. En dikkat çekici özelliklerinden biri, badem şeklindeki parlak mavi gözleridir. Bu çarpıcı mavi gözler genellikle zeki ve meraklı bakışlarıyla ünlüdür.

Siyam kedilerinin tüy yapısı kısa, sık ve ipeksidir. Tüyleri vücudunu sıkı bir şekilde sarar ve fazla kabarık değildir, bu da kaslı gövdelerini ön plana çıkarır. Kürk renkleri kendine özgü “point” desenlidir: Yüz (maske), kulaklar, kuyruk ve bacaklar gibi vücudun uç kısımları koyu renkli, gövdenin geri kalanı daha açık renklidir. En yaygın renk varyasyonları Seal Point (koyu kahverengi/siyah noktalar, krem vücut), Blue Point (gri-mavi noktalar, buz mavisi gri vücut), Chocolate Point (sütlü kahve noktalar, fildişi vücut) ve Lilac Point (açık gri-pembe noktalar, beyaz vücut) olarak bilinir. Ayrıca kırmızı (flame) point, krem point, tortie (kaplumbağa kabuğu) point ve lynx (tekir) point gibi daha nadir varyasyonlar da görülebilir. Bütün Siyam kedilerinin gözleri mavi renktedir, bu ırkta farklı göz rengine rastlanmaz.

Siyam yavruları dünyaya geldiklerinde tüyleri tamamen bembeyaz olur​. Bunun nedeni, kürk rengini belirleyen ısıya duyarlı albino genidir. Yavru kedinin anne karnındaki sıcak ortamında pigment üretilmez, doğumda bembeyaz çıkar. Doğduktan birkaç hafta sonra vücudunun daha serin kalan uç bölgelerinde (yüz, kulak, patiler, kuyruk) renkli noktalar belirginleşmeye başlar​. Genellikle 3-4 haftalık olduklarında maske ve patilerdeki koyu renkler ortaya çıkar; 1 aylık civarında kahverengi tonlar görülür. Siyam kedileri 1 yaşına geldiğinde nihai renklerine ulaşır, ancak yaşamı boyunca çevre sıcaklığına bağlı olarak ton değişimleri gözlenebilir. Sıcak iklimlerde yaşayan Siyam kedilerinin koyu bölgeleri nispeten daha açık kalırken, soğuk iklimlerde vücutları daha koyu renge dönebilir​. Bu ilginç özellik, Siyam kedisini doğanın özel bir harikası yapar.

Siyam yavruları doğduğunda tamamen beyazdır, birkaç hafta içinde kulak, burun ve patilerinde koyu noktalar belirmeye başlar. Siyam kedisinin kürkü fazla bakım gerektirmeyen türdendir. Tüyleri kısa olduğu için taranmadığında bile çok dolaşmaz veya keçeleşmez. Ayrıca bu ırk çok fazla tüy dökmez; mevsimsel dönemlerde orta derecede tüy dökümü olur​. Düzenli tarama ile hem ölü tüyleri almak hem de deriyi havalandırmak mümkündür. İpeksi tüy yapısı nedeniyle okşadığınızda elde yumuşak bir his bırakır. Renkli maskesi, mavi gözleri ve zarif duruşuyla Siyam kedisi gerçekten göz alıcı bir görünüme sahiptir.

Siyam Kedisi Karakteri

Siyam kedileri üstün zekâları ve canlı kişilikleriyle tanınır. Kediler âleminde en zeki ırklardan biri olarak kabul edilirler. Problem çözme, yeni oyunlar keşfetme ve çevrelerini araştırma konusunda ustadırlar. Örneğin dolap kapaklarını veya kapıları açmayı öğrenen birçok Siyam kedisi vardır. Ancak çok zeki olmaları her zaman kolay eğitilecekleri anlamına gelmez, inatçı ve bağımsız bir tarafları da olabilir​. Yine de zeka oyunları ve eğitimle meşgul edilmeye bayılırlar.

Bu ırk son derece sosyal ve insan odaklıdır. Bir Siyam kedisi, adeta sahibiyle köpek gibi gezebilecek yakınlıkta bağ kurabilir. Aile üyelerine ve güvendiği insanlara derin bir sevgi gösterir, onlarla vakit geçirmek ister. Genellikle evde bir kişinin “favorisi” olurlar ve onun peşinden ayrılmazlar. Sahibinin bir gölge gibi peşinde dolaşması, yaptığınız her işe burnunu sokması tipik Siyam davranışlarıdır​. Kucak kedisi olma eğilimleri de vardır, fırsat buldukça kucağınıza tırmanarak sıcak temas kurmayı severler. Yalnız kalmaktan hoşlanmazlar, uzun süre ilgisiz bırakılırlarsa depresif veya yıkıcı davranışlar sergileyebilirler. Bu nedenle sık sık evden uzakta kalan biriyseniz, Siyam kedisinin yanında can yoldaşı olacak ikinci bir kedi sahiplenmeniz önerilir​.

Oyunculuk, Siyam kedilerinin bir diğer belirgin özelliğidir. Yüksek enerjili, hareketli ve meraklıdırlar. Ev içinde kendi kendine oyun icat edebilir, oyuncaklarını getirmeyi (apport yapmayı) öğrenebilirler. Bazı Siyamlar topu getirme veya ufak eşyalarla “fetch” oynama gibi oyunları köpekler kadar iyi kavrar. Aynı zamanda zıplamayı, tırmanmayı severler; evdeki rafların, dolap tepelerinin hakimi olabilirler. Zihinsel ve fiziksel uyarım olmadığında canları sıkılabilir, bu durumda kendi kendilerini eğlendirmek için sağa sola koşturup oyun peşine düşerler. Genel olarak Siyam kedisini sıkılmak pek mümkün değildir; sürekli ilgi ve oyun isteyerek sizi de aktif tutarlar.

Siyam kedileri çok konuşkan olmalarıyla ün yapmıştır. Miyavlama konusunda adeta bir repertuvara sahiptirler ve seslerini iletişim aracı olarak bolca kullanırlar. İnce, kalın, uzayan, kısa kesik veya adeta konuşur gibi “mırıldanan” farklı miyavlama tonlarıyla ne hissettiklerini anlatırlar. Sizinle adeta sohbet ediyormuş gibi hissettiren bu vokal özelliklerinden dolayı “geveze” bir ırk olarak bilinirler​. Özellikle ilgi veya mama istediklerinde, canları yandığında ya da hoşnutsuz olduklarında bunu yüksek sesle dile getirirler. Gürültüye duyarlı bir ortam istiyorsanız bu kedilerin zaman zaman gürültücü olabileceğini unutmamalısınız.

Siyam kedileri diğer evcil hayvanlar ve çocuklarla da genellikle iyi anlaşır. Dışa dönük ve oyuncu yapıları sayesinde erken dönemde sosyalleştirildiklerinde çocuklu ailelerde harika bir arkadaş olabilirler​. Küçük çocuklarla oynarken sabırlı ve naziktirler çoğu, oyun sırasında patilerini içgüdüsel olarak tırnaklarını gizleyerek kullanır, bu yüzden kazayla çizme oranları düşüktür​. Elbette her kedi bireyseldir; bazı Siyamlar daha girişkenken bazıları daha sakindir. Ancak genel itibariyle sevecen, sıcakkanlı ve dost canlısı bir karakter yapıları vardır​. Yeterince ilgi gören, ihtiyaçları karşılanan bir Siyam kedisi, ailesine ömür boyu sadık ve eğlenceli bir dost olacaktır.

Siyam Kedisinin Bakımı ve İpuçları

Her ne kadar Siyam kedileri dayanıklı ve bakımı nispeten kolay bir ırk olsa da, sağlıklı ve mutlu kalmaları için düzenli bakım şarttır. Diğer tüm evcil hayvanlar gibi, onların da temel bakım ihtiyaçlarının karşılanması gerekir. Siyam kedisinin bakımı için önemli ipuçları:

- Tüy Bakımı: Kısa tüylü Siyam kedilerinin tüy bakımı oldukça kolaydır. Yine de haftada en az 1 kez onları yumuşak bir fırça veya tarakla taramak önerilir​. Düzenli tarama, ölü tüylerin uzaklaştırılmasına ve kedinizin kendini temizlerken yutacağı tüy miktarının azalmasına yardımcı olur. Ayrıca tarama işlemi, aranızdaki bağı güçlendirmek için de güzel bir fırsattır. Siyam kedileri genelde taranmaktan hoşlanır, bu onlara masaj gibidir. İlkbahar ve sonbahar gibi mevsimsel tüy döküm dönemlerinde tarama sıklığını arttırmak evdeki tüy miktarını azaltacaktır. 

- Deri ve Temizlik: Siyam kedileri kendi temizliklerine düşkün, titiz hayvanlardır. Sık sık kendilerini yalarak temiz tuttukları için genellikle yıkama gerektirmezler. Sadece gerektiğinde (örneğin tüylerine zararlı bir madde bulaştıysa) kedi şampuanıyla banyo yaptırılabilir. Kulakları ve gözleri için spesifik bir bakım gereksinimi yoktur ancak kulak içinde kir birikimi görürseniz nemli pamukla nazikçe temizleyebilirsiniz. Gözlerde çapaklanma olursa, ıslatılmış yumuşak bir bezle dışa doğru silebilirsiniz. Herhangi bir kızarıklık, akıntı veya koku fark ederseniz veteriner hekime danışmanız gerekir​.

- Tırnak Kesimi: Aktif oldukları için tırnaklarını kısmen törpülerler fakat ev kedilerinin tırnakları yine de uzayabilir. Ayda bir kez kedi tırnak makasıyla uçlardan tırnak kesimi yapılması önerilir​. Çok uzayan tırnaklar, yürürken acıya sebep olabilir ve oyunda takılarak kedinin patisine zarar verebilir​. Keserken sadece saydam uç kısımdan kesin, pembemsi canlı dokuya (quick) dokunmamaya özen gösterin. Kediniz küçük yaştan itibaren tırnak kesimine alıştırılırsa bu işlem kolaylaşacaktır. Ayrıca kedinizin mutlaka bir tırmalama tahtası olmalı​. Bu sayede tırnaklarını kendi kendine törpüleyebilir ve mobilyalarınızdan uzak durur.

- Ağız ve Diş Bakımı: Siyam kedileri diş sağlığına dikkat edilmezse diş hastalıklarına yatkın olabilir​. Tartar ve diş eti problemlerini önlemek için dişlerini düzenli fırçalamak en etkili yöntemdir. Kediler için özel üretilmiş diş fırçası ve macunları kullanarak haftada birkaç kez fırçalama yapabilirsiniz. Yavruyken bu rutine alıştırmak, yetişkinlikte diş fırçalamayı kolay kabul etmelerini sağlar. Ayrıca yılda bir kez veteriner kontrolünde ağız muayenesi ve gerektiğinde diş temizliği yaptırmak önemlidir. Sağlıklı dişler, kedinizin hem beslenme kalitesini yükseltir hem de ömrünü uzatır. 

- Egzersiz ve Oyun: Aktif ve enerjik yapıda olan Siyam kedileri için günlük oyun zamanları şarttır​. Her gün kedinizle vakit geçirip koşturabileceği, atlayıp zıplayabileceği oyunlar oynayın. Evde top, tüylü oltalar, lazer pointer gibi çeşitli kedi oyuncakları bulundurmak zihinsel ve fiziksel egzersiz için faydalı olacaktır. Siyam kedileri zıplamayı sevdiği için yüksek bir kedi ağacı veya tırmanma rafları iyi bir enerji atma ortamı sunar. Düzenli egzersiz, onların formda kalmasını sağladığı gibi can sıkıntısından doğabilecek yıkıcı davranışları da engeller​. Nitekim canı sıkılan bazı Siyamların evdeki perdelere tırmanma, eşya devirme gibi yaramazlıklar yapabildiği bilinir. Siz onunla yeterince ilgilenirseniz o da eşyalar yerine sizinle oynamayı tercih edecektir.

- Genel Kontroller: Tüm evcil hayvanlarda olduğu gibi, Siyam kedinizin de rutin veteriner kontrollerini aksatmamalısınız. Yıllık aşıları, iç-dış parazit tedavileri düzenli yapılmalıdır. Siyam kedileri genel olarak sağlam bünyeli olsa da (iyi bakılan bir Siyam ortalama 15 yıl veya daha fazla yaşayabilir), bazı kalıtsal veya yaşa bağlı sağlık sorunlarına yatkın olabilirler. Bu nedenle, erken teşhis için senelik check-up muayeneleri önemlidir. Ev ortamında güvenliği sağlamak da bakımın bir parçasıdır: zehirli olabilecek bitkileri uzak tutun, pencere ve balkonları güvenli hale getirin. Ayrıca kaliteli mama ve su kapları, temiz bir tuvalet kabı, konforlu bir yatak temin etmek de kedinizin yaşam kalitesini artırır. Son olarak, bol bol sevgi ve ilgi vermeyi ihmal etmeyin; Siyam kedileri ilgi gördükçe gelişir ve mutlu olur.

Siyam Cinsi Kedilerde Yaygın Görülen Hastalıklar

Siyam kedileri iyi bakıldığında uzun ve sağlıklı bir ömür sürebilirler. Bununla birlikte, safkan bir ırk olmaları nedeniyle bazı genetik yatkınlıklara ve sık görülen rahatsızlıklara dikkat etmek gerekir. İşte Siyam cinsi kedilerde daha sık görülebildiği bilinen bazı hastalıklar ve bunlara karşı öneriler:

Genetik Amiloidoz

Amiloidoz, vücutta amiloid adlı anormal protein birikimleriyle seyreden bir hastalık grubudur. Siyam kedileri, özellikle karaciğer ve böbreklerde amiloid protein birikimiyle giden amiloidoz hastalığına yatkınlığıyla bilinir. Genetik bir mutasyon sonucu oluşan bu durumda, biriken proteinler ilgili organın fonksiyonlarını bozarak karaciğer yetmezliği veya böbrek yetmezliği gibi ciddi sorunlara yol açabilir​. Ne yazık ki amiloidozun kesin bir tedavisi yoktur; belirtiler ortaya çıkana dek hastalık gizli seyredebilir. Genellikle orta yaşlarda (5-8 yaş) karaciğer veya böbrek sorunlarıyla belirti verir. Bu hastalığa karşı yapılabilecek en iyi şey, Siyam kedilerinde sık görülen karaciğer ve böbrek rahatsızlıkları konusunda farkındalık sahibi olmak ve düzenli veteriner kontrolleriyle erken belirtileri yakalamaya çalışmaktır. İştahsızlık, kronik kusma, kilo kaybı, aşırı su içme veya karın şişliği gibi belirtiler fark ederseniz vakit kaybetmeden veterinerinize başvurun.

Progressive Retina Atrofisi (PRA)

Siyam ırkında görülen kalıtsal rahatsızlıklardan biri de retina dejenerasyonu, yani gözdeki retina tabakasının kademeli olarak bozulmasıdır​. Bu durum genellikle Genetik Retina Dejenerasyonu veya PRA olarak anılır. Belirtileri genellikle kediler 1-2 yaş civarındayken başlar; ilk fark edilen işaret genelde gece körlüğüdür​. Kedi loş ışıkta veya karanlıkta görmekte zorlanır, eşyaları çarpabilir. Zamanla ilerleyerek birkaç yıl içinde tam körlüğe yol açabilir​. Ne yazık ki PRA’nın bir tedavisi yoktur. Bu genetik hastalığı tamamen önlemek, sadece sorumlu yetiştiricilerin bu gene sahip kedileri çiftleştirmemesiyle mümkündür. Evde kör bir kediyle yaşamak ise mümkündür; eşyaların yerini değiştirmemek, tehlikeleri ortadan kaldırmak ve ona güvende hissedeceği bir ortam sunmak önemlidir. Eğer Siyam kedinizin görme yetisinde azalma fark ederseniz (örneğin etrafında olup biteni takip edememe, şaşkınlık, gözlerde matlaşma), veteriner hekime danışarak durumun değerlendirilmesini sağlayın.

Solunum Yolu Hastalıkları (ASTIM)

Siyam kedileri astım başta olmak üzere bazı solunum yolu rahatsızlıklarına yatkın olabilir. Feline astım, kedilerin alt solunum yollarında iltihaplanma ve daralmayla seyreden kronik bir durumdur. Özellikle 2-8 yaş arasındaki Siyam kedilerinde astım belirtilerine rastlanabildiği bildirilmektedir​. Kuru öksürük, hırıltılı nefes, nefes darlığı gibi semptomlarla kendini gösterir​. Siyam kedilerinde astım görülme ihtimalinin, diğer ırklara kıyasla biraz daha yüksek olduğu bazı veteriner kaynaklarınca belirtilmiştir. Astımı tetikleyebilen sigara dumanı, toz, parfüm spreyleri gibi çevresel faktörlerden kedinizi koruyun. Eğer kediniz uzun süren öksürük krizleri yaşıyorsa veya nefes alıp verirken ıslık sesine benzer hırıltılar duyuyorsanız, veteriner hekime başvurmalısınız. Astım teşhisi konursa, bronş genişletici ve iltihap giderici tedavilerle kediniz rahatlatılabilir. Uygun tedaviyle astımlı kediler de mutlu bir yaşam sürdürebilir.

Diş ve Ağız Hastalıkları

Yukarıda da belirttiğimiz gibi Siyam kedileri diş problemlerine yatkın olabilir. Diş taşı, diş eti iltihabı (gingivitis) ve ilerleyen yaşlarda diş kayıpları görülebilir​. Bu nedenle diş bakımının düzenli yapılması, yatkın olunan bu sorunları önlemeye yardımcı olur. Diş eti hastalıkları sadece ağızda ağrı yapmakla kalmaz, ileri vakalarda kalp ve böbrek gibi organları bile etkileyebilir. Haftalık fırçalama ve veterinerde periyodik diş kontrolü ihmal edilmemelidir​. Ayrıca diş sağlığını desteklemek için formüle edilmiş kuru mamalar veya diş bakım atıştırmalıkları kullanmak da faydalı olabilir. Ağız kokusu, iştahsızlık, mama yerken bir anda acıyla kaçınma gibi belirtiler diş sorunlarına işaret edebilir; bu durumda veteriner hekiminiz diş temizliği veya çekimi gibi işlemler önerebilir.

Pika (Yabancı Cisim Yeme)

İlginç şekilde, Siyam ve diğer doğu kökenli bazı ırklarda pika adı verilen, yiyecek olmayan maddeleri yeme alışkanlığı gözlenebilir​. Özellikle yün, kumaş, ip, lastik gibi maddeleri çiğneyip yutmaya çalışma şeklinde davranışlar sergileyebilirler. Siyam kedilerinin bazılarında yün emme veya kumaş çiğneme alışkanlığı görülebilir (özellikle sütten erken kesilen yavrularda). Bu durum strese ya da erken dönemde emme içgüdüsünün tatmin olmamasına bağlanabilir. Pika davranışı tehlikeli olabilir; yabancı cisim yutulması sindirim tıkanmalarına yol açabilir. Kedinizin ip, lastik bant, kumaş parçaları gibi malzemelere erişimini kısıtlayın. Eğer sürekli bu tip maddelere yöneliyorsa, onu oyalayacak oyuncaklar sunup davranışı alternatif yöne çekmeye ve stres faktörlerini azaltmaya çalışın. Gerekirse bir veteriner hekim veya davranış uzmanından destek alın.

Diğer Hastalıklar

Siyam kedilerinde literatürde bahsedilen diğer bazı rahatsızlıklar da şunlardır: Kronik Böbrek Hastalığı (CKD) – özellikle ileri yaşlarda böbrek fonksiyonlarının bozulması Siyamlar dahil pek çok kedide görülebilir​. Glokom – göz içi basıncın artmasıyla oluşan bu göz rahatsızlığının Siyamlarda ortaya çıkabileceği bildirilmiştir, erken teşhis önemlidir​. Diyabet – aşırı beslenme ve obezite riskine karşı dikkat edilmezse şeker hastalığı gelişebilir. Kalp hastalıkları – hipertrofik kardiyomiyopati gibi bazı kalp rahatsızlıkları ırka özgü olmamakla birlikte kedilerde yaygındır. Kanser – Siyam ırkının bazı kanser türlerine (özellikle lenfoma, mast hücreli tümörler, bağırsak tümörleri gibi) yatkınlığının ortalamanın biraz üzerinde olabileceği belirtilir​. Örneğin araştırmalar, genç yaşta lenfoma gelişen kediler arasında Siyamların oranının biraz yüksek olabileceğini göstermiştir. Erken teşhis ve tedavi için kedinizde anormal kitleler, açıklanamayan kilo kaybı, kronik kusma-ishal gibi semptomlar görürseniz gecikmeden veterinerin yolunu tutun.

Siyam kedilerinde görülebilecek bu hastalıklar göz korkutucu görünse de, unutmayın ki her kedi farklıdır ve bu saydıklarımızın hepsi kedinizde olacak diye bir kural yoktur. Önemli olan, bu potansiyel sağlık sorunlarının farkında olarak önleyici bakım uygulamaktır. Bunun için de:

- Kaliteli ve uygun içerikli mamalarla besleyerek bağışıklık sistemini güçlü tutun.

- Düzenli egzersiz ve oyunla ideal kilosunu korumasını sağlayın (obezite pek çok hastalığın davetiyesidir).

- Stresten uzak, sevgi dolu bir ev ortamı sunun. Stres, bağışıklığı düşürerek hastalıklara zemin hazırlayabilir​.

- Yıllık veteriner kontrollerinde kan tahlili, idrar tahlili gibi tetkikler yaptırarak böbrek, karaciğer fonksiyonlarını ve genel sağlığı takip ettirin.

- Gözlerde veya genel davranışlarında bir değişiklik fark ederseniz vakit kaybetmeden muayene ettirin. Erken teşhis, birçok ciddi sorunun daha kolay yönetilmesini sağlar​.

Sonuç olarak, Siyam kedileri genelde sağlam yapılı ve uzun ömürlü kedilerdir. İyi bakım ve düzenli sağlık kontrolleriyle, 15-20 yıl boyunca ailenizin bir parçası olarak sağlıklı yaşayabilirler.​

Siyam Kedileri Ne Yer, Nasıl Beslenmeli?

Siyam kedilerinin doğru beslenmesi, sağlıklı ve enerjik bir yaşam sürmeleri için kritiktir. Bu ırkın beslenmesinde dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:

Tam ve Dengeli Beslenme: Kedinizin mamasının, onun tüm besin ihtiyaçlarını karşıladığından emin olmalısınız. Siyam kedileri obligat (zorunlu) etobur oldukları için yüksek oranda hayvansal protein içeren mamalara ihtiyaç duyarlar. Protein, onların kaslı ve atletik vücut yapısını korumak için gereklidir​. Ayrıca yeterli miktarda yağ, vitamin ve mineralleri de dengeli biçimde almaları önemlidir. Kalitesiz, tahıl oranı yüksek mamalar yerine, süper premium kedi mamaları tercih edilmelidir. Mamanın içeriğinde gerçek et kaynaklarının ilk sıralarda yer aldığına dikkat edin. Siyam kedileri için özel formüle edilmiş bazı kuru mamalar da mevcuttur (örn. Royal Canin Siamese gibi), bu mamalar onların ince vücut yapısına uygun kalori ve protein oranlarına sahiptir.

Yaşa Uygun Mama Seçimi: Yavru, yetişkin ve yaşlı kedilerin beslenme ihtiyaçları farklıdır. Yavru Siyam kedileri, yaklaşık 12 aya kadar gelişimlerini desteklemek için yavru kedi maması ile beslenmelidir. Bu mamalar, ekstra protein ve kalorinin yanı sıra kemik gelişimi için gerekli kalsiyum gibi besinleri içerir. 1 yaşından sonra enerji ihtiyacı dengelenir ve yetişkin mama düzenine geçilir. Orta yaş ve üzeri (7+ yaş) Siyamlar için de gerekirse daha kolay sindirilebilir, ek joint (eklem) destekli senior mamalar düşünülebilir. Kedinizin yaşam evresine uygun beslenmesi, sağlıklı bir ömür sürmesine katkı sağlar​.

Öğün Miktarı ve Sıklığı: Siyam kedileri aktif metabolizmalı olsa da, iştah konusunda her kedi farklıdır. Kimi Siyam mama konusunda seçici ve az yiyen olabilirken, kimisi de yemek yemeyi çok sevebilir. Genel olarak günde 2 öğün olarak sabah-akşam beslemek iyi bir rutindir. Porsiyon kontrolü özellikle önemlidir; Siyam kedileri zarif bir vücuda sahip olsa da fazla mama verilirse kilo alabilirler​. Bu ırkın fit ve kaslı kalabilmesi için ideal kilosunu koruması gerekir. Mama paketlerinin üzerindeki günlük gramaj önerilerini kedinizin kilosuna ve aktivitesine göre rehber alabilirsiniz ancak kedinizin vücut kondisyonuna göre ayarlama yapmayı unutmayın. Serbest besleme (mamanın sürekli ulaşılabilir olması) bazı Siyam kedilerinde işe yarasa da, çoğu zaman ölçülü vermek daha sağlıklıdır.

Mama Kalitesi ve Tazeliği: Siyam kedileri kaliteli mamayı takdir eden, hatta biraz da nazenin kedilerdir​. Birçoğu bayatlamış veya beklemiş mamayı yemek istemeyebilir. Bu nedenle mama ve su kaplarının temizliğine ve mamanın tazeliğine dikkat edin. Oda sıcaklığında çok uzun süre kalan yaş mama bozulabileceğinden, öğünde bitmezse artanı kaldırın. Kuru mamayı serin ve kapalı bir kapta taze tutun. Bazı Siyamlar su kapları konusunda da titiz olabilir, suyu günlük tazeleyin. Hatta kediniz az su içiyorsa akan suyu seven kediler oldukları için bir kedi su pınarı (fıskiyeli su kabı) almayı düşünebilirsiniz.

Kuru Mama ve Yaş Mama Dengesi: Sadece kuru mama ile beslemek kediniz için pratik olsa da, arada yaş mama vermek hem ekstra su alımına katkı sağlar hem de farklı tatlar sunar. Siyam kedileri farklı doku ve tatlara ilgili olabilir. Haftada birkaç kez uygun porsiyon yaş mama vermek iyi bir fikir olabilir. Ancak yaş mamalar daha kalorili olabildiğinden ölçüyü kaçırmamaya dikkat edin. Yaş mama verirken kuru mama miktarını o gün biraz azaltabilirsiniz.

Ödül Mamaları ve Ev Gıdaları: Siyam kedinizi eğitirken veya aranızdaki bağı pekiştirirken arada ödül maması kullanabilirsiniz. Ancak bu ödüller günlük kalori ihtiyacının %10’unu aşmamalıdır ki ana öğünlerini etkilemesin. İnsan gıdalarından ise kediler için zararlı olabilecek çikolata, soğan, sarımsak, kafein, üzüm, avokado gibi besinlerden kesinlikle uzak durulmalıdır. Sade haşlanmış tavuk, tuzsuz peynir gibi çok küçük miktarlarda ikramlar yapılabilir ama bunlar dengeli mama yerine geçmez. Özellikle “saray kedisi genlerini taşıdığı için kaliteli mama yer” şeklinde esprili bir ünü olan Siyam kedinizi artıklarla beslemek yerine, onun için en iyisi hazır mamalar olacaktır​.

Obeziteye Dikkat: Siyam kedileri yapısal olarak ince ve uzun olmalıdır. Eğer bel oyuğu kayboluyor, kaburgaları hiç hissedilemiyor ve harekette hantallık başlıyorsa kediniz fazla kilo almış olabilir. Obezite, diyabet, karaciğer yağlanması, eklem problemleri gibi ciddi sağlık sorunlarına zemin hazırlar. Bu nedenle mama miktarını kontrol altında tutmak, bol hareket ettirmek ve gerektiğinde veteriner tavsiyesiyle diyet mama veya özel beslenme planlarına geçmek gerekebilir. Neyse ki, çoğu Siyam kedisi oyuncu ve hareketli olduğundan, aşırı kilo genelde dengeli mama verildiğinde problem olmayacaktır. Yine de kısırlaştırma sonrası metabolizma yavaşlayabileceğinden, kısır kediler için üretilen mamalara geçiş yapabilirsiniz.

Özetle, Siyam kedilerinin beslenmesi yüksek proteinli, kaliteli içerikli mamalarla ve kontrollü porsiyonlarla sağlanmalıdır. Onların zarif ve atletik yapısını korumak için ne çok az ne de çok fazla yemelerine izin vermemek gerekiyor. Su tüketimini teşvik edin, mama kaplarını temiz tutun ve kedinizin beslenme rutininde ani değişiklikler yapmamaya özen gösterin. Unutmayın, doğru beslenme kedinizin bağışıklık sistemini güçlü tutar, tüylerini parlak yapar ve ömrünü uzatır.

Siyam Kedisi Eğitimi

Kedi eğitimi denince köpekler kadar istekli öğrenciler olmasalar da, Siyam kedileri eğitime en yatkın kedi ırklarından biridir. Zeki, meraklı ve sosyal yapıları sayesinde bazı komutları ve kuralları öğrenebilirler. Ancak her şeyden önce, kedi eğitiminde sabır ve pozitif yaklaşım gerektiğini unutmayın. Siyam kedisinin eğitimiyle ilgili temel noktalar:

Pozitif Pekiştirme: Siyam kedinizi eğitirken asla sert cezalar veya olumsuz yöntemler kullanmayın. En etkili yöntem, doğru davrandığında onu ödüllendirmektir​. Örneğin ismini söylediğinizde size gelirse sevdiği bir ödül maması verin veya okşayarak övün. Pozitif pekiştirme, kedinizin istenen davranışı tekrarlamasını sağlar. İstenmeyen bir davranış yaptığında (örn. perdeye tırmanmak), onu cezalandırmak yerine dikkatini başka yöne çekin​. Ceza vermek kedilerde genellikle korku ve güvensizlik yaratır, eğitimi zorlaştırır. Bunun yerine, doğru davranışı ödüllendirip yanlış olanı görmezden gelmek daha doğrudur.

Tuvalet Eğitimi: Neyse ki kediler tuvalet konusunda içgüdüsel olarak kum kullanmaya meyillidir. Yavru bir Siyam kedisi sahiplendiğinizde ilk yapmanız gereken onu kedi tuvaleti ve kumla tanıştırmaktır. Kediyi kum kabına nazikçe koyup ön patileriyle kumu eşelemesine yardım edebilirsiniz​. Doğru yere tuvaletini yaptığında onu hemen ödüllendirin veya sevgiyle onaylayın​. İlk zamanlar ufak kazalar olursa kızmayın; sadece hatalı yere yaptığı durumda onu alıp kum kabına götürün ve orada kalmasını sağlayın. Kum kabını daima kolay ulaşabileceği, sakin bir yere koyun ve temiz tutun. Siyam kedileri temizliğe düşkündür, kirli veya dolu bir tuvalet kabı yüzünden farklı yerlere yapabilir. Doğru alışkanlık oturduğunda, genellikle ömür boyu sorunsuz kum kabını kullanacaktır.

Temel Komutlar: Bazı kediler sınırlı da olsa komut eğitimi alabilir. Siyam kedileri zekâları sayesinde “gel”, “otur”, “hayır” gibi basit komutları öğrenmeye yatkındır​. Elbette her kedinin öğrenme kapasitesi farklıdır, mucize beklememek lazım. Yine de denemek isterseniz, örneğin “Gel” komutu için elinizde bir ödülle birkaç adım öteden çağırın ve geldiğinde ödülü verin. Bunu düzenli tekrarla ilişkilendirebilir. “Otur” için ödülü başının üzerinde biraz yüksekte tutup poposunun yere değmesini bekleyip anında ödüllendirebilirsiniz. İstenmeyen davranışları engellemek için de “hayır” kelimesini net bir ses tonuyla söyleyip dikkatini başka yere çekebilirsiniz. Komut eğitiminde en önemli şey tutarlılık ve tekrardır. Her doğru hareketinde ödül alacağını bilirse eğitime katılımı artacaktır.​

Sosyalleşme: Siyam kedileri genellikle insan canlısı ve diğer hayvanlarla da iyi geçinebilen kedilerdir, ancak bu durum uygun sosyalleşmeye bağlıdır. Özellikle küçük yaştan itibaren farklı insanlar, çocuklar ve evcil hayvanlarla pozitif deneyimler yaşaması, ileride uyumlu bir kedi olmasını sağlar​. Eve yeni biri geldiğinde kedinizi odasına kapatmak yerine kontrollü şekilde ortama alışmasına izin verin. Başka evcil hayvan varsa, ilk tanışmaların yavaş ve gözetim altında olmasını sağlayın. Ödüller ve övgüyle diğer canlılarla bir arada olmanın güzel bir şey olduğunu anlamasını hedefleyin. İyi sosyalleşmiş bir Siyam kedisi misafirlerle oyun oynayabilir, evdeki diğer kedi veya köpekle dostça zaman geçirebilir.

Tasma ve Gezdirme: Kedilerin çoğu ev içinde mutludur ancak Siyam gibi meraklı kediler dışarıya da ilgi gösterebilir. Güvenli bir şekilde dışarı çıkarmak isterseniz, kedi vücut tasması (harness) ve uygun bir gezdirme tasması kullanarak onu gezmeye alıştırabilirsiniz. Yavruyken alıştırmak en iyisidir; önce ev içinde tasma takıp gezmeye alıştırın, sonra kısa sürelerle dış ortama çıkarın. Bazı Siyam kedileri tasma eğitimiyle bahçede veya güvenli alanlarda sahibiyle yürüyüş yapmaktan keyif alabilir. Ancak dışarıya alışan bir kedi, her zaman çıkmak isteyebilir; bu nedenle iyi düşünmek lazım. Ayrıca dış ortamın tüm risklerine karşı (parazitler, diğer hayvanlar, trafik vb.) önlem aldığınızdan emin olun.

Olumsuz Davranışların Yönetimi: Eğer Siyam kediniz istenmeyen bir davranış sergiliyorsa (ısırma, tırmalama, eşyaları devirme gibi), önce bunun nedenini anlamaya çalışın. Genellikle yetersiz oyun ve ilgi alan kediler enerjilerini kötü yolla atar. Çözüm olarak oyun süresini artırmak, tırmalama tahtası sağlamak, zenginleştirilmiş bir ortam sunmak çoğu davranış sorununu çözer. Kediniz oyun oynarken ellerinizi ısırıyorsa, el yerine oyuncak kullanın ve ısırmaya yeltendiğinde oyunu sonlandırın. Tutarlı olursanız el ısırma alışkanlığı azalacaktır. Asla fiziksel ceza uygulamayın; bu sadece güvensizlik yaratır. Siyam kedileri zeki olduğundan, bağırdığınızda veya kızdığınızda bunu anlar ama bu onlarda strese yol açar ve davranışı daha da kötüleştirebilir​. Onun yerine yanlış davranışı görmezden gelip doğru davranışı övün.

Sabır ve Tutarlılık: Kedi eğitimi zaman alabilir. Siyam kedinizi eğitirken sabırlı ve tutarlı olmak en önemli kuraldır​. Bir günde mucizeler beklemeyin; her gün kısa seanslarla çalışmak daha iyidir çünkü kedilerin dikkat süresi kısadır. Bugün öğrendiğini yarın unutabilir, bu normaldir. Tekrar tekrar alıştırma yapmak gerekir. Kimi Siyam kedisi birkaç tekrarda öğrenirken, kimi daha uzun zamanda kavrayabilir. Kedinizin kişiliğine saygı duyarak ilerleyin; zorla bir şey yaptıramayacağınızı bilin. Sizin sabrınız ve olumlu yaklaşımınız sayesinde, zamanla kediniz evin kurallarını ve basit komutları anlayacaktır​. Ödül mamaları, sevdiği oyuncaklarla oyun veya sıcacık bir sevgi gösterisi bile onun için teşvik edici olacaktır. Eğitimin her aşamasında kedinizle aranızdaki iletişimi güçlendirmeye odaklanın.

Sonuç olarak, Siyam kedileri eğitilebilirlik açısından kediler aleminde üst sıralardadır. Tam anlamıyla bir köpek gibi itaat etmelerini beklememek gerekse de, tuvalet alışkanlığı, ev kuralları ve birkaç eğlenceli numara konusunda onlara yol gösterebilirsiniz. Anahtar noktalar, ödüllendirme, sabır ve sevgi dolu bir yaklaşımdır. Bu şekilde, Siyam kediniz hem mutlu olacak hem de ev yaşantınız daha uyumlu hale gelecektir.

Siyam Sahiplenirken Bilinmesi Gerekenler

Bir Siyam kedisi sahiplenmeye karar vermek heyecan verici bir adımdır. Ancak bu özel ırkın ihtiyaçlarını ve karakterini anlamak, ona uygun bir yuva sağlayabilmek için bazı önemli noktaları bilmek gerekir. Siyam kedisi sahiplenirken göz önünde bulundurmanız gerekenler şunlardır:

Yaşam Tarzı Uygunluğu: Siyam kedileri ilgiyi seven ve sosyal hayvanlardır. Günün büyük bölümünde evde yoksanız veya çok meşgulseniz, bir Siyam kedisi tek başına kalmaktan mutsuz olabilir. Bu durumda iki Siyam kedisini birlikte sahiplenmek, birbirlerine arkadaşlık etmeleri açısından ideal olabilir​. Evde uzun süre yalnız kalan Siyam kedileri strese girip eşyalara zarar verebilir veya depresif davranışlar sergileyebilir. Eğer yoğun bir çalışma temponuz varsa, akşamları ve sabahları onunla kaliteli vakit geçirmeyi, oyun oynamayı planlamalısınız. Alternatif olarak, evde başka bir kedi veya uyumlu bir köpek olması da yalnızlığını azaltabilir.

Sesli ve Hareketli Bir Ev: Siyam kedileri sessiz sakin köşesinde duran kediler değildir. Aksine ev içinde sürekli gezinip “konuşan”, sizinle etkileşime giren canlılardır. Eğer evinizde huzur verici bir sessizlik istiyorsanız, Siyam kedisinin zaman zaman çıkardığı yüksek miyavlamaları dikkate almalısınız​. Komşularla bitişik bir apartmanda yaşıyorsanız ve duvarlar inceyse, kedinizin özellikle çiftleşme dönemlerinde sesli olabileceğini göz önünde bulundurun. Bununla birlikte, sevgi dolu bir bakış açısıyla baktığınızda bu konuşkanlık çoğu kişi için sevimli bir özelliktir. Onunla sohbet etmeye, onun ihtiyaçlarını miyavlamalarından anlamaya hazır olun.

Uzun Vadeli Sorumluluk: Bir Siyam kedisi, uygun bakım ve biraz da şansla 15-20 yıl yaşayabilir​. Yani bu süre zarfında onun bakım, beslenme ve sağlık ihtiyaçlarından sorumlu olacağınızı unutmayın. Hayatınızda olası değişiklikleri (taşınma, evlilik, çocuk sahibi olma vb.) hesaba katarak, kedinizi hiçbir durumda terk etmeyeceğinize emin olmalısınız. Uzun ömürlü olmaları güzel bir şeydir ama bu, neredeyse bir insan nesli boyunca sizinle olacakları anlamına gelir. Bu süre içinde yıllık veteriner kontrolleri, aşıları, olası hastalık tedavileri gibi konular için maddi manevi hazırlıklı olun.

Maddi Maliyetler: Siyam yavruları safkan olarak genellikle yüksek ücretler karşılığında satılır. Bir yetiştiriciden veya petshoptan almayı düşünüyorsanız fiyatların diğer kedilere göre oldukça yüksek olabileceğini göreceksiniz. Alternatif olarak barınaklarda veya gönüllülerde zaman zaman Siyam veya Siyam kırması kediler sahiplendirilebilmektedir. Ücretli ya da ücretsiz sahiplenme dışında, kedinin aylık/yıllık masraflarını da planlamalısınız. Kaliteli mama, kedi kumu, oyuncaklar, bakım malzemeleri, veteriner giderleri derken bütçenizi ayarlamanız gerekir. Özellikle ilk yıl, kısırlaştırma ameliyatı, mikroçip, yatak, taşıma çantası, tırmalama tahtası gibi bir dizi başlangıç masrafı olabilir. Sonraki yıllarda ise düzenli mama-kum masrafı ve olası sağlık harcamaları şeklinde devam eder. Bir Siyam kedisi “maliyetli midir” sorusunun yanıtı kişiden kişiye değişse de, ona en iyi bakımı sağlamak için gereken harcamaları göze almalısınız.

Ev Ortamı ve Güvenlik: Siyam kedileri evde bakıma son derece uygundur. Hatta apartman hayatına kolaylıkla uyum sağlayabilirler​. Önemli olan, ev içinde onun için güvenli ve zengin bir ortam yaratmaktır. Pencere ve balkonlar için kedi sinekliği veya koruma önlemleri alın; bu meraklı canlılar kuş peşine düşüp tehlikeye atılabilir. Evinizde tırmalamasını istemediğiniz değerli eşyalar varsa, bu konuda onu eğitmeniz ya da o eşyaları koruma altına almanız gerekir. Siyam kedileri tırmalama ihtiyacını uygun yere yönlendirmezseniz mobilyaları tırmalayabilir. Bunun çözümü, eve gelişinden itibaren tırmalama tahtası kullanmayı öğretmektir. Ayrıca bitkileriniz varsa, kediler için zehirli olmayan türler olmasına dikkat edin (örneğin zambaklar kediler için çok zehirlidir).

Çocuklar ve Diğer Evcil Hayvanlar: Siyam kedileri, çocuklu ve evcil hayvanlı aileler için genellikle iyi bir seçimdir. Çocuklarla oynarken sabırlı olabilir ve onlara bağlanabilir​. Tabii çocukların da kediye nazik davranmayı öğrenmesi şartıyla... Kedinize karşı agresif olmayacak, kediye alışkın köpeklerle de genelde geçinebilirler. Yine de yeni bir hayvanı eve getirirken yavaş tanıştırma protokolünü uygulamak önemlidir. İlk başta ayrı odalarda kokularını değiş tokuş ederek, sonra göz teması kurdurarak ve en son fiziksel etkileşime izin vererek alıştırabilirsiniz. Siyam kedileri genelde kıskançlık yapmaz ama ilgiye düşkün olduklarından yeni bir bebek geldiğinde veya eve yeni bir pet eklendiğinde ona eskisi kadar vakit ayıramazsanız davranış değişiklikleri gösterebilir. Bu durumlarda onu ihmal etmediğinizi hissettirmeniz önemlidir.

Kısırlaştırma ve Üreme: Eğer Siyam kedinizi üretme gibi bir düşünceniz yoksa, veteriner hekimin önerdiği uygun yaşta kısırlaştırmanız hem sağlık hem davranış açısından yararlı olacaktır. Dişi Siyam kedileri kızgınlık döneminde çok yüksek sesle çağrı yapabilir, agresifleşebilir veya huzursuz olabilir. Erkekler ise erişkinliğe geldiğinde ev içinde bölge işaretleme (koku bırakma) davranışları sergileyebilir. Kısırlaştırma, istenmeyen yavruların önlenmesi ve belirli hastalıkların riskinin azaltılması (örneğin dişilerde pyometra, erkeklerde testis tümörleri gibi) açısından önerilir. Kısırlaştırdıktan sonra beslenmesine dikkat edip kilo alımını kontrol etmelisiniz, zira metabolizma bir miktar yavaşlayabilir.

Sahipleneceğiniz Kaynak: Siyam kedisini nereden sahiplendiğiniz de önemli. Eğer bir yetiştiriciden (breeder) alacaksanız, güvenilir ve etik bir yetiştirici olmasına dikkat edin. Yavrunun en az 8-10 haftalık, mümkünse 12 haftalık olana kadar anne yanında büyümüş olması, ilk aşı ve iç-dış parazit tedavilerinin yapılmış olması gerekir. Anne-baba kedilerin sağlık taramalarının (özellikle genetik hastalıklar için) yapılmış olması da önemli bir husus. Mümkünse yavruyu almadan önce ortamını görüp anne babasını gözlemleyin.

Özetle, Siyam kedisi sahiplenmek, hayatınıza yıllarca sürecek oyuncu, konuşkan ve sevgi dolu bir dost katmak demektir. Bu özel ırkın ihtiyaçlarını karşıladığınız ve ona vakit ayırdığınız sürece, karşılığında size bol bol sevgi, eğlence ve dostluk sunacaktır. Sahiplenme kararı öncesi tüm aile bireylerinin bu sorumluluğa hazır olduğundan emin olun ve gerekli hazırlıkları (malzemeler, ev düzenlemeleri vs.) yapın. Tüm bunları planladıktan sonra, yeni Siyam dostunuzla güzel bir hayata “merhaba” diyebilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Siyam kedileri akıllı mıdır?

Evet, Siyam kedileri son derece akıllı ve meraklıdır. Zekâ düzeyi yüksek bu ırk, pek çok kediye kıyasla çevresini daha fazla inceler ve yeni şeyler öğrenmeye heveslidir. Örneğin dolap kapaklarını açmayı, oyuncak getirmeyi öğrenen Siyamlar vardır. Ancak her ne kadar zeki olsalar da, bu onların her isteğinizi yapacağı anlamına gelmez, bağımsız karakterlerini de korurlar. Yine de problem çözme becerileri ve oyun zekâları yüksektir, bu da onlarla vakit geçirmeyi oldukça eğlenceli kılar.

Siyam kedileri apartmanda yaşayabilir mi?

Kesinlikle evet. Siyam kedileri uyumlu yapıları sayesinde apartman dairesinde yaşamaya son derece elverişlidir​. Uzun süre ev dışında kalmadığınız ve onunla yeterince oynayıp ilgilendiğiniz sürece, apartman yaşamında mutlu olacaktır. Gürültü konusuna dikkat etmek kaydıyla (çünkü zaman zaman miyavlamaları komşulara gidebilir), apartman için engel teşkil etmez. Zaten Siyam kedileri soğuk ve sokak koşullarından ziyade sıcak ev ortamını tercih eder. Evde camları sineklik ile güvene alıp, ona tırmanabileceği bir kedi ağacı da sağladınız mı, 50 metrekare bir dairede bile enerji atıp keyif sürebilir. Önemli olan apartman dairesini onun için zenginleştirmek ve güvenli hale getirmektir.

Siyam kedileri Çocuklarla iyi anlaşır mı?

Genel olarak evet. Siyam kedileri, uygun şekilde tanıştırıldığında çocuklarla iyi geçinen, oyuncu ve sabırlı kedilerdir​. Özellikle çocukların kediye nazik davranmayı bildiği ortamlarda, Siyam kedisi onlarla oyun oynamaktan keyif alır. Koşuşturan, oyuncak sallayan çocuk enerjisine ayak uydurabilir ve adeta bir oyun arkadaşı olabilir. Tabii çok küçük çocukların, kediye istemeden sert davranabileceği durumlara karşı gözetim önerilir. Siyam kedileri genellikle küçük yaramazlıklara karşı hoşgörülü olsa da, kuyruk çekiştirme gibi canını acıtacak davranışlar onu da bunaltabilir. Düzgün bir etkileşim sağlandığında, çocuklu evler için Siyam kedisi çok uygun bir aile üyesi haline gelir.

Siyam kedileri ne kadar yaşar?

Siyam kedileri iyi bakıldığında ortalama 12-15 yıl yaşayabilir, hatta birçoğu 15 yılı aşar. Bu ırk, en uzun yaşayan kedi ırklarından biri olarak bilinir. 18-20 yaşını gören Siyam kedilerine de rastlanmıştır​. Tabii yaşam süresi genetik faktörler ve bakım koşullarına bağlıdır. Dengeli beslenen, içeride güvende tutulan, düzenli veteriner kontrolü yapılan bir Siyam kedisinin uzun bir ömür sürmesi beklenir. Örneğin iyi bakılmış bir Siyam kedisi 20 yılı kolaylıkla doldurabilir, ancak ihmaller varsa 8-10 yıl gibi daha kısa da yaşayabilir​. Genel olarak ortalamanın üzerinde bir yaşam süresine sahip olduklarını söyleyebiliriz. Bu da sahipleriyle uzun yıllar bağ kurabilecekleri anlamına gelir.

Siyam kedileri hipoalerjenik midir?

Hayır, Siyam kedileri hipoalerjenik değildir. “Hipoalerjenik” terimi, alerji yapma ihtimali düşük anlamında kullanılır ve bazı kedi ırkları (Sibirya kedisi, Bengal vs gibi) daha az alerjen protein ürettiği iddiasıyla anılır. Ancak Siyam kedileri de diğer kediler gibi Fel d1 adlı proteini tükürük ve derilerinde üretirler ve bu protein alerjiye sebep olur. Tüyleri kısa olsa da alerjiyi tüy değil bu proteine sahip deri döküntüleri tetikler. Dolayısıyla, kedi alerjisi olan birine Siyam kedisi de alerji yapabilir. Bazı kişiler, Siyam kedilerinin diğer kedilere göre daha az tüy döktüğü için daha az alerji yaptığını öne sürse de, bu bilimsel olarak kanıtlanmış değildir. Eğer alerjiniz varsa, düzenli temizlik yapmak, hava filtreleri kullanmak ve kediyi yatak odasına almamak gibi önlemler alarak birlikte yaşayabilirsiniz ama tamamen alerji yapmaz diyemeyiz.

Siyam kedileri çok tüy döker mi?

Siyam kedileri az-orta derecede tüy döker. Uzun tüylü İran kedisi gibi sürekli dökülen bir tüy yapıları yoktur. Kısa ve sık tüyleri yıl boyu az miktarda dökülür, özellikle mevsim geçişlerinde (ilkbahar-sonbahar) bu dökülme biraz artar. Genel olarak çok fazla tüy döken bir ırk değildir​. Düzenli tarama ile etrafa dökülen tüy miktarı iyice azaltılabilir. Kendi temizliğine özenli oldukları için de tüyleri genelde temiz ve güzeldir. Evinizde siyah bir koltuk varsa elbette üzerinde krem rengi kısa tüylerini fark edeceksiniz, tamamen dökmez demek yanlış olur. Ancak günlük süpürge gerektirecek kadar yoğun tüy dökmediği söylenebilir. Yine de her kedi bireyseldir; beslenme kalitesi, stres düzeyi, mevsim gibi etkenler tüy dökümünü artırıp azaltabilir. İyi beslenen ve taranan bir Siyam kedisinin tüy problemi minimum olacaktır.

Siyam kedileri ısırır mı?

Hiçbir kedi durduk yere insanları ısırmaz; Siyam kedileri de istisna değil. Siyam kedileri agresif bir ırk değildir, aksine insanlara karşı sıcakkanlıdır. Ancak oyun oynarken bazen ellerinizi av gibi görüp hafifçe ısırıklar alabilirler. Bu, genellikle can acıtıcı olmayan bir oyun ısırması şeklindedir ve küçükken doğru yönlendirilmezse alışkanlık haline gelebilir. Eğer Siyam kediniz oyun sırasında ısırıyorsa, hemen oyunu bırakıp uzaklaşın ki “ısırınca oyun biter” mesajını alsın. Zamanla ısırmamayı öğrenecektir. Bunun dışında, kediniz kendini köşeye sıkışmış veya tehdit altında hissederse (örn. çocuk tarafından kovalanmak, tüylerini çekiştirmek gibi) savunma amaçlı ısırabilir. Bu nedenle her etkileşimin nazik olmasına özen gösterin. Genel olarak, sevgi dolu bir ortamda büyüyen Siyam kedileri sebepsiz yere saldırganlık göstermez ve ısırma huyları yoktur. Hatta birçoğu patilerini kullanırken tırnaklarını bile çıkarmayacak kadar naziktir​. Yine de kedinizin vücut dilini gözlemleyin; saldırganlık belirtisi gösteriyorsa veteriner veya davranış uzmanından destek almak gerekebilir.

Siyam kedileri maliyetli midir?

Siyam kedisi sahiplenmenin maliyeti birkaç açıdan değerlendirilebilir: İlk sahiplenme bedeli ve bakım masrafları. Safkan bir Siyam yavrusu almak genellikle yüksek bir ücret gerektirir (yetiştirici kalitesine göre değişir, birkaç yüz dolardan birkaç bin dolara kadar çıkabilir). Ancak barınaktan veya gönüllülerden ücretsiz sahiplenme imkânı da olabilir. Bakım masraflarına gelince: Siyam kedileri çok özel pahalı ihtiyaçları olan bir ırk değildir, diğer kedilerle benzer giderleri vardır. Kaliteli kuru mama, aylık kum masrafı, oyuncaklar, yıllık veteriner kontrolleri gibi rutin harcamalar olacaktır. Yılda bir aşıları ve parazit uygulamaları, belki diş temizliği gibi veteriner giderlerini hesaba katmalısınız. Bütçe olarak, aylık mama+kuma ortalama orta kalite ürünlerle bir kedi için belli bir miktar ayırmanız gerekir (2025 itibariyle Türkiye’de bu tutar markaya göre değişkenlik göstermekle birlikte örneğin 300-500 TL civarında olabilir, kaliteli ürünlerde artabilir). Ani sağlık sorunları için de kenarda bir miktar bulundurmak iyi olur. Ayrıca kısırlaştırma ameliyatı yapmadıysanız onun ücreti, kedi aşı karnesi çıkarma vb. başlangıç masrafları olabilir. Tüm bunlar göz önüne alındığında, Siyam kedisi bakımı ne çok ucuz ne de aşırı pahalıdır diyebiliriz ortalama bir kedi bakımı masrafıyla benzerdir. Ancak eğer ithal şecere sahibi bir şov kalitesinde Siyam almayı düşünürseniz, o zaman başlangıç maliyeti epey yüksek olabilir. Sonuçta, bütçenizi hesaplayıp kedinizin tüm gereksinimlerini rahatça karşılayabileceğinizden emin olmalısınız.

Siyam kedileri evde bakılabilir mi?

Evet, Siyam kedileri evde, hatta evin sadece iç mekânında bakıma son derece uygundur. Hatta güvenlik ve sağlık açısından sadece ev içinde bakılmaları tavsiye edilir. Dışarıyı çok merak etseler de, sokakta karşılaşabilecekleri araba çarpması, köpek saldırısı, hırsızlık (Siyam kedileri güzelliği yüzünden çalınabilir) ve hastalık kapma riskleri yüksektir. Evde yeterli oyun imkânı ve ilgi verildiği sürece, Siyam kedisi mutlu bir iç mekan kedisi olacaktır​. Apartman dairesinde de yaşayabilir, müstakil evde de – önemli olan içeride onun enerjisini atabileceği ve gözlem yapabileceği ortamı sunmaktır. Pencere kenarında dışarıyı izleyeceği bir yer, tırmanacağı raflar, koşup oynayacağı odalar olduğu sürece evde kendini iyi hisseder. Siyam kedileri soğuktan hoşlanmadığı için, kışın evin sıcak bir köşesinde (örneğin kalorifer yanı, battaniye altı) vakit geçirmeyi severler. Yani bir balkonlu eviniz varsa bile soğuk havada onu korumalısınız. Sonuç olarak, ev yaşamına tamamen adapte olabilen, hatta dışarı çıkma ihtiyacı duymayan bir ırktır. Tabii ki arada güvenli bir bahçeniz varsa tasmasıyla gezebilir ama şart değildir. Önemli olan evinizde onun için tehlike oluşturacak kaçış noktalarını kapatmanız ve pencere-balkon güvenliğini sağlamanızdır. Böylece yıllarca evinizin konforunda sizinle yaşayacaktır.