Yedi Doğan Kedilerin Aşı Periyotları
Genel muayene kedinizin düzenli sağlık kontrollerindeki en önemli adımdır. Kedinizde oluşabilecek anormal bir durum veya herhangi bir sağlık sizin gözünüzden kaçabilir ancak veteriner hekiminizin yaptığı fiziksel muayeneler ve tetkiklerle sağlık sorunları tespit edilebilir. Yapılan rutin muayenelerde erken fark edilen bazı sorunlar ilerde oluşabilecek büyük problemlerin önüne geçmede büyük fayda sağlamaktadır. Bununla birlikte yapılan bu düzenli muayeneler, kedinizin beslenme ve bakım ile ilgili standartlarının belirlenmesinde yaralı olacaktır. Bunlardan en önemlisi ise iç parazit ve dış parazit aşılarından hariç kedinizin diğer aşılarının düzenli ve eksiksiz olmasıdır.
12.haftaya kadar kedi yavruları maternal (sütle anneden yavruya geçen) antikorlar tarafından enfeksiyonlara karşı pasif olarak korunmaktadır. 12 haftadan sonra yavrunun bağışıklığının doğru bir şekilde gelişmesi gerekmektedir. Yavru yaşlarda başlanan aşılama ergin yaşlarda sık karşılaşılan yaygın hastalıklardan korumalıdır.
Kedilerde genel olarak yapılan aşılamalar
1.Panleukopenia (Feline panleukopenia) : Panleukopeni kedi parvovirusu (Feline Parvovirus - FPV) tarafından meydana getrilen viral bir hastalıktır. Köpek kanlı ishal hastalığı (CPV-2) ile ilişkilidir. Virus dış ortamda aylarca, yıllarca canlı kalabilir. Etken esas olarak oral yolla bulaşır. Kafes, yatak, yem ve su kapları gibi ekipmanlar. Kedi barınakları, besleme noktaları virus saçılımı ve bulaşımasında önemli rol oynamaktadır. Genel olarak hastalık 3-6 aylık yavrularda görülmektedir.. 3 aya kadar maternal antikorlar yavruyu pasif yolla korur.genel olarak 1 yaşından büyük kediler bağışık sayılabilir.Bu hastalığa yakalanan kedilerde uyuşukluk iştahsızlık, kusma, ishal,ateş ve ileri düzeyde panleukopeni görülür.
2.Rhinotracheitis ve Calicivirus(Feline rhinotracheitis virus-FRV, Feline Calisivirus infection-FCV) : Feline rhinotracheitis hastalığının etkeni FHV-1 olup, fwlinw calisiviruslarda %90 oranında üst solunum yolları hastalıklarına sebep olur. Her iki virus enfekte kedilerin oküler, nazal, ve farangeal akıntıları ile bulaşır. Virus kediden kediye direkt ve endirekt yolla bulaşabilmektedir. FHV-1 latent enfeksiyon olarak kedide yaşamı boyunca kalır. Kedinin immun sistemi baskılandığında (Stres, Kortikosteroid uygulamaları…) tekrar aktif hale gelmektedir. Calicivirus ile enfekte baı kedilerin aylarca ve yıllarca virusu taşıdıkları kabul edilmektedir.
3.Kuduz (Rabies) : Kuduz virusu sadece enfekte olan hayvanın ısırık yarası ile bulaşır. Kedilerin kuduzu insanlar için potansiyel tehlike olup, zoonoz niteliğindedir. Bu nedenle hayvan kuduzu ve kontrolü programları uygulanır. Yavru kedilere ortalama 12-16 haftalıkken uygulanır. Yılda 1 defa tekrarlanması gereken zorunlu aşıdır.
4.Feline Leukemi Virus (Feline leukenia virus infection-FeLV) : Kedi lösemi virusu tüm dünyadaki kedilerde hastalığa sebep olmaktadır. Bulaşma salya veya burun akıntısı ile virus yayılarak, yem, su vs. bulaştırması ile olur. Enfekte kedilerde gebelik ve süt ile bulaşmada önemlidir. Virus dış ortamda uzun süre yaşar.FeLV enfeksiyonu neoplazma, anemi ve bağışıklık sisteminin baskılanması ile karakterizedir.4 aylıktan küçük olan yavrular daha duyarlı olmakla birlikte, ileri yaştaki kediler. Nispeten daha duyarlıdır. Sokakta yaşayan veya serbest dolaşan kediler büyük risk altındadır. Kedi populasyonunun fazla olduğu ortamlarda hastalığın bulaşma oranı daha yüksektir.
Kedilerde uygulanabilecek rutin aşılama programı:
Farklı aşılama Programlarına göre aşılama tarihleri ve rapel (Tekrarlama) tarihleri değişmekle birlikte aşılama programı genel olarak şu şekildedir.
7. veya 8. hafta : iç parazit + dış Parazit (Rutin 2 ay sonra dış parazit tekrar, 3 ay sonra iç parazit tekrar)
9.Hafta : Karma Aşı (FPV, FRV,FCV). 2 -3 hafta sonra tekrar. Devamında yılda bir kez.
10-11 hafta : FeLV (Riskli bölgelerde aşılama tarihi öne çekilebilir. Aşılama sayısı 2 veya 3 e çıkarılabilir.)
12 - 13. hafta : Kuduz. Devamında yılda bir kez.